Al kunnen we het niet, het is goed!

Laat ik maar meteen na een lange en zwijgzame stilte op deze weblog met de thesis die mij nu weer heeft geprikkeld in huis vallen: "That which we cannot speak of is the one thing about whom and to whom we must never stop speaking." Het is niet mijn thesis natuurlijk. Als ik zelf een thesis zou bedenken, dan zou die wel in het Nederlands worden geponeerd. Het is de thesis van Peter Rollins in zijn boek: How (Not) to Speak of God (Brewster, MA: Paraclete Press, 2006).

Peter Rollins daagt ons uit om met en over God te spreken in het volledige besef dat we eigenlijk niet over Hem kunnen spreken. We kunnen het misschien niet, maar daarom is het nog wel goed om over God te spreken. Het is misschien heel wat om te spreken tot Degene over wie we eigenlijk niet kunnen spreken, maar daarom is het nog wel goed om tot Hem te spreken. Peter begint zijn boek met de mededeling dat hij eigenlijk niet eens over God durft te schrijven. Er is al zoveel over God geschreven. Wat heeft hij daar nog aan toe te voegen en wat durft hij daar eigenlijk aan toe te voegen? Toch doet hij het maar, want het is goed om over God te spreken en te schrijven.

Peter geeft een zeer degelijke introductie op de eigenlijke theologie, de Godsleer (letterlijk betekent theologie de leer van/over God) vanuit een 'emergent' perspectief. Hij grijpt terug op de mystieke theologie, omdat de mystici zeer goed hebben begrepen dat God de 'Onnoembare Multinoembare' is ("the unnamable is omninamable") en omdat zij altijd verborgenheid een plaats hebben gegeven in de goddelijke openbaring. God kan nooit worden gereduceerd tot een zuiver studieobject, want in geloof wordt God juist als het ultieme subject ervaren. God doorgrondt ons volledig, terwijl wij Hem nooit volledig kunnen doorgronden. Over onze Godskennis zouden we dus kunnen spreken van een 'wetende onwetendheid' ("knowing unknowing"). Probeer dat maar eens te volgen. Ik sprak eerder al eens over de steeds terugkerende paradox. Hier nog zo'n paradox. God maakt Zich bekend, terwijl we Hem nooit volledig kunnen kennen.

Maarten Luther sprak van de 'verborgen God' (Deus absconditus) en daarmee gaf hij reeds mooi weer dat wij Hem nooit kunnen doorgronden, al heeft Hij zich aan mensen geopenbaard. Ik heb nog maar een klein gedeelte gelezen van Rollin's zeer interessante boek, maar het daagt uit om verder te lezen. God is niet zomaar het meest volmaakte wezen die een mens zich zou kunnen voorstellen; God is zelfs altijd groter dan dat. God is Degene die enkel kan worden verstaan als onverstaanbaar ("the one who is conceived as inconceivable"). Als voorbeeld zegt Rollins dat je maar eens aan 50 verschillende mensen moet vragen om een essay te schrijven over "God is liefde." Dan zul je 50 totaal verschillende essays lezen. Waarom? De breedte, hoogte, lengte en diepte van de liefde van God gaat de kennis te boven (Efeziërs 3:18). We kunnen het eenvoudigweg niet volmaakt vatten, maar daarom kunnen we nog wel getuigen van wat we wel kunnen vatten. Als we ons bewust zijn van Gods grootheid, dan durven we niet zomaar Zijn aangezicht te zoeken, maar daarom is het nog wel goed om voortdurend in gebed tot Hem te spreken. "That which we cannot speak of is the one thing to whom and about whom we must never stop speaking."